La celebracion d’aqueste tractat internacinoal singular comencèt lo matin amb la reconeissença de las mugas termierèras naut del Somport de la part del cònsol de Jaca e dels cònsols de las municipalitats francesas d’Eth Saut, Cèta e Eigun e Urdòs.

En seguissent la tradicion, los franceses ofriguèron de formatges e los espanhòls de fruchas e de flors, en simbolizant aital l’afrairament entre lors comunitats. Ja dins l’ostal de la Comuna de Jaca se renovelèt lo Tractat, que sos comptes renduts se mandan als ministèris dels afars exteriors d’Espanha e de França.

Ongan se son organizats divèrses actes per festejar los 500 ans de la signatura del Tractat. Sus la plaça de la Catedrala de Jaca n’i aguèt un d’especialament esmovent amb l’interpretacion de l’Imne de la jòia e imne de l’Union Europèa, per l’Orquèstra Sinfonica del Vallés (Sabadell) e que s’i apondèron divèrses còrs de Jaca.

Un pauc d’Istòria…
La primièra referéncia al Tractat ven del sègle XII, quand lo Rei Anfós I d’Aragon concediguèt las pasturas frontalièras als monges de l’Espital de pelegrins de Santa Cristina de Sompòrt, un dels tres espitals mai importants del Mond d’alavetz.

Los conflictes politics long dels sègles seguents portèron la suspension temporala dels privilègis concedits als elevaires franceses, e calguèt esperar fins al sègle XVI per una progressiva normalizacion de las relacions.

En 1513, jol reinatge de Ferrand lo Catolic, se signèt lo Tractat del pòrt d’Astún, mai conegut coma Tractat de la Vésiau del costat francés, que supausèt la consolidacion de las relacions de cooperacion entre las comunitats als dos costats de la frontièra e la fixacion de las frontièras entre los dos païses. Lo tèxt del tractat demorèt inscrich dins lo Tractat dels Pirenèus (1659), lo primièr grand acòrdi que fixèt la frontièra entre França e Espanha.